Τετάρτη 2 Μαΐου 2018

Διατροφικοί μύθοι και πραγματικότητα (part 1)

Είναι πολλοί και κυκλοφορούν διαρκώς, ιδίως στο διαδίκτυο. Κανείς δεν ξέρει πως ξεκίνησαν και ενώ δε φαίνεται να έχουν καμία επιστημονική βάση, παρόλα αυτά έχουν καθιερωθεί ως δεδομένα. Ποια είναι όμως η πραγματικότητα;
Παρακάτω, υπάρχουν μερικοί από τους επικρατέστερους μύθους σχετικά με τη διατροφή, που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο.

«Τα ακατέργαστα σάκχαρα έχουν λιγότερες θερμίδες από τα κατεργασμένα»

Πόσες φορές δεν έχεις ακούσει πως όταν κάνεις δίαιτα, θα πρέπει να αντικαταστήσεις τη λευκή ζάχαρη στο καφέ σου με καστανή, ώστε να μην παίρνεις πολλές θερμίδες; Το μαύρο ψωμί με το λευκό και ούτω καθεξής;

Ισχύει;

Τα προϊόντα με ακατέργαστα ή κατεργασμένα σάκχαρα έχουν παρόμοια θερμιδική αξία. Η πραγματική τους διαφορά, αφορά τη θρεπτική τους αξία και πιο συγκεκριμένα τις φυτικές ίνες. Τα προϊόντα με ακατέργαστους υδατάνθρακες είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, οι οποίες βοηθούν στην καλή λειτουργία του εντέρου, ενώ παράλληλα προσφέρουν αντικαρκινική δράση. Επιπλέον, οι φυτικές ίνες έχουν την ιδιότητα να απορροφούν νερό με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο όγκος τους στον οργανισμό και άρα οδηγούν σε γρήγορο και μεγάλης χρονικής διάρκειας κορεσμό. Ακόμη, τα ακατέργαστα σάκχαρα διασπώνται σε γλυκόζη με σταθερό ρυθμό και έτσι τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα δεν υπόκεινται σε ακραίες μεταβολές.
Στην περίπτωση της ζάχαρης τώρα, προϊόντα που χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατα ζάχαρης έχουν παρόμοια θερμιδική αξία, πλην των γλυκαντικών ουσιών, που όμως η κατανάλωσή τους θα πρέπει να είναι περιορισμένη, καθώς αυξημένη κατανάλωση φαίνεται να έχει για τον οργανισμό υπακτική δράση.

«Η γλουτένη μας καταστρέφει σιγά σιγά. Κόψτε την τώρα.»

Η γλουτένη δεν είναι αθώα. Αντίθετα, είναι υπεύθυνη για μερικές από τις πιο επικίνδυνες ασθένειες της σημερινής εποχής, όπως ο καρκίνος, ο σακχαρώδης διαβήτης, τα καρδιαγγειακά νοσήματα και άλλες. Δίαιτες ελεύθερες γλουτένης υπόσχονται ότι ο οργανισμός δε θα νοσήσει από τέτοιες ασθένειες, ενώ βέβαια και η απώλεια βάρους είναι σίγουρη.

Ισχύει;

Τι είναι η γλουτένη; Η γλουτένη είναι η πρωτεΐνη των σιτηρών και αποτελείται από τη γλοιαδίνη και τη γλουτελίνη. Ουσιαστικά, είναι το συστατικό εκείνο, που βοηθάει τις ζύμες να φουσκώσουν, αφού όταν ενωθούν με άλλα μόρια, του αμύλου και της μαγιάς, δημιουργούν μικρούς θύλακες με διοξείδιο του άνθρακα, και έτσι οι ζύμες φουσκώνουν και παίρνουν το τελικό τους σχήμα.
Υπάρχει, όντως, μια ομάδα ατόμων, που η κατανάλωση προϊόντων με γλουτένη οδηγεί σε μια σειρά από δυσάρεστα συμπτώματα. Ο οργανισμός αυτών των ατόμων, μόλις ανιχνεύσει τη γλουτένη, κινητοποιεί διάφορους ανοσολογικούς μηχανισμούς, οι οποίοι με τη σειρά τους επιτίθενται στο λεπτό έντερο και έτσι οι εντερικές λάχνες καταστρέφονται ή αδρανοποιούνται. Αυτό, αυτόματα, οδηγεί σε μη απορρόφηση διαφόρων θρεπτικών συστατικών και επομένως, υπάρχει η πιθανότητα εμφάνισης διατροφικών ελλείψεων, ακόμα και υποσιτισμού. Παράλληλα, η νόσος εκδηλώνεται με διάφορες γαστρεντερικές ενοχλήσεις, όπως οίδημα στην περιοχή, πόνο, αιματηρά κόπρανα και άλλα. Τα άτομα αυτά έχουν δυσανεξία στη γλουτένη ή αλλιώς κοιλιοκάκη και η αποφυγή κατανάλωσης τέτοιων προϊόντων αποτελεί βασικό και απαραίτητο βήμα στη θεραπεία τους.
Από εκεί και πέρα, η κατανάλωση προϊόντων ελεύθερων γλουτένης δε φαίνεται να έχει καμία αλλαγή στο σωματικό βάρος, ενώ η όποια αλλαγή παρατηρείται, κυρίως οφείλεται στο γεγονός ότι οι δίαιτες ελεύθερες γλουτένης δεν περιλαμβάνουν συνήθως τρόφιμα, όπως γλυκά, των οποίων ο περιορισμός ούτως ή άλλως οδηγεί σε απώλεια βάρους ή καλύτερου λιπιδαιμικού προφίλ. Επιπλέον, τα τρόφιμα, που δημιουργούνται χωρίς γλουτένη είναι πλούσια σε άλλα πρόσθετα για να μπορέσουν να έχουν εξίσου καλά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά (γεύση, εμφάνιση κλπ.).

«Αν θες να χάσεις βάρος, πρέπει να σταματήσεις να τρως υδατάνθρακες και να τρως μόνο πρωτεΐνη»

Εάν προσπαθείς να χάσεις βάρος και δεν τα καταφέρνεις, σίγουρα τρως πολλούς υδατάνθρακες. Ο περιορισμός τους είναι αυτός που θα σε βοηθήσει να αδυνατίσεις. Παράλληλα, αν αυξήσεις την πρωτεΐνη στα γεύματά σου, τότε σίγουρα θα αποκτήσεις το σώμα που ονειρεύεσαι πολύ γρήγορα και υγιεινά.

Ισχύει;

Οι υδατάνθρακες μαζί με τις πρωτεΐνες αποτελούν δύο από τα τρία μακροθρεπτικά συστατικά, που ο άνθρωπος χρειάζεται να προσλαμβάνει καθημερινά, ώστε να πραγματοποιούνται τόσο οι βασικές λειτουργίες του οργανισμού του, όσο και να μπορεί να ανταπεξέρχεται στην καθημερινότητα. Για το λόγο αυτό, και μέσα από πολλές έρευνες, ορίστηκαν συγκεκριμένα όρια κατανάλωσης τους και τα όρια αυτά τροποποιούνται μόνο σε περιπτώσεις, που συνυπάρχει κάποιο νόσημα με επιπλέον συστάσεις.
Οι υδατάνθρακες παρέχουν στον οργανισμό ενέργεια ταχείας καύσης, ενώ αποτελούν το βασικό καύσιμο για τον εγκέφαλο. Η κατανάλωσή τους θα πρέπει να αποτελεί το 45-65% της ημερήσιας πρόσληψης και όχι λιγότερο ή περισσότερο. Είναι αλήθεια πως δικαίως κατηγορούνται για την αύξηση του σωματικού βάρους, όμως, αυτό στην ουσία συμβαίνει όταν υπάρχει υπερκατανάλωσή τους. Μια πρόσληψη μέσα σε φυσιολογικά όρια όχι μόνο δεν επηρεάζει την αύξηση του σωματικού βάρους, αλλά είναι και απαραίτητο κομμάτι της καλής λειτουργίας του οργανισμού.
Ταυτόχρονα και οι πρωτεΐνες σαν δομικό συστατικό των κυττάρων δε θα πρέπει να λείπουν από το καθημερινό μας διαιτολόγιο, ενώ θα πρέπει να αποτελούν το 10-35% της ημερήσιας θερμιδικής πρόσληψης. Η μειωμένη κατανάλωσή τους μπορεί να οδηγήσει σε μυϊκή απώλεια, ενώ η αυξημένη κατανάλωση σε μία σωρεία άλλων προβλημάτων για τον οργανισμό, όπως απώλεια οστικής μάζας, αύξηση του λιπιδαιμικού προφίλ και άλλα.

«Τα 5 καλύτερα τρόφιμα, που θα σε βοηθήσουν να χάσεις βάρος.»

Πόσα άρθρα δεν υπάρχουν, που σε παραπέμπουν σε τρόφιμα, που είτε έχουν αρνητικές θερμίδες, με αποτέλεσμα κάθε φορά που τα καταναλώνεις, ο οργανισμός να καίει θερμίδες για να τα μεταβολίσει, είτε βοηθούν στη καύση του λίπους χάρις στις καυστικές ιδιότητές τους και την αντιοξειδωτική τους δράση;

Ισχύει;

Κάθε φορά, που διαβάζω ένα αντίστοιχο άρθρο ή ακούω αυτή την ερώτηση, η σκέψη μου ή η απάντησή μου στρέφεται γύρω από ένα θέμα μόνο. Το πρόβλημα της παγκόσμιας παχυσαρκίας. Αν όντως υπήρχαν τέτοια τρόφιμα και εμείς γνωρίζαμε τόσο καλά τη δράση τους, τότε δε θα μπορούσαμε να έχουμε λύσει το πρόβλημα της παγκόσμιας παχυσαρκίας, αλλά και όλων των ασθενειών, που αποτελούν δευτεροπαθές νόσημα εξαιτίας αυτής;
Φαντάζομαι πως ναι.
Είναι αλήθεια, πως υπάρχουν τρόφιμα με ελάχιστες θερμίδες, όπως για παράδειγμα το αγγούρι που έχει αυξημένη περιεκτικότητα σε νερό, όμως δεν μπορούμε να τρεφόμαστε μόνο με αυτές, ούτε αυτό αυτόματα τις μετατρέπει σε τροφές, που καίνε το λίπος. Οι τροφές, που συνήθως αναφέρονται ως ιδανικές για καύση του λίπους είναι όντως σημαντικές, όχι επειδή έχουν τη μαγική ιδιότητα να καίνε το λίπος, αλλά εξαιτίας της πληθώρας των θρεπτικών συστατικών, που παρέχουν στον οργανισμό. Και είναι τόσο σημαντικές, όσο όλα τα τρόφιμα, που μέσα σε ένα ισορροπημένο πρόγραμμα μπορεί να οδηγήσουν είτε σε απώλεια βάρους, είτε σε διατήρηση της καλής υγείας, είτε ακόμα, αν χρειαστεί, και σε αύξηση του σωματικού βάρους.
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου